“Hou dan toch eens je mond!”
“Dat was nou je beste opmerking naar mij vandaag” zo deelde hij na afloop van de cursusdag “Non-verbale interactie dynamiek voor coaches”. Ik was licht verbaasd en vroeg hem wat dan zo lerend voor hem was geweest.
Hieronder volgt een korte beschrijving van zijn leerproces hoe hij ontdekt dat zijn eigen houding de verhouding tot zichzelf weerspiegelt en hoe reflectie hierop je valkuil je grootste kracht wordt.
“Nou.. het feit dat ik me zo bewust werd dat ik met adviezen en suggesties neig te komen juist op het moment dat ik ervaar dat iemand anders verdrietig wordt. Ik ervaar ineens hoe mijn adviezen parallel lopen met je eerdere observaties dat ik regelmatig een kleine voorwaartse beweging van mijn bovenlijf maak en ook iets hoger in mijn adem kom te zitten…”
Die gewaarwording maakte dat we afspraken dat ik het zou benoemen wanneer hij naar voren kwam in zijn coaching sessies. Ik bleef dan vragen om even stil te staan bij die beweging. Dat leverde hem veel op. “…dan merk ik dat ik het eigenlijk gewoon spannend vind om mee te gaan in die vertraging die verdriet van die ander met zich meebrengt, die beweging naar voren komt voort vanuit een soort angst….”
Verbeter je non-verbale communicatie niet
Top natuurlijk. En in een verder verloop van de training viel op dat hij erop gericht was om dit gedrag van hem te ‘verbeteren’. Vooral door niet meer zo naar voren te komen op het moment dat het voor hem spannend was. Deze manier van leren van hem, waarin actie en iets nieuws proberen (analoog aan het adviezen geven aan de ander en de neiging om naar voren te komen) voorop liggen, zijn in dat licht niet verrassend. Dat bleek echter een frustrerende exercitie voor hem te zijn. De neiging van naar voren komen bleef immers bestaan en hij rekende zichzelf daar nogal op af. Dat hielp niet echt in zijn progressie en hij liep daarin wat vast.
Als coach denk ik dat het van belang is dat je inziet hoe de manier waarop iemand leert een nauw verband heeft met wat hij of zij wil ontwikkelen.
Stil-stand als versneller
In reflectie op zijn frustraties en leergedrag maakte hij een nieuwe stap: “Uiteindelijk heb ik maar geaccepteerd dat ik de neiging heb om naar voren te komen als er verstilling ontstaat, dat doe ik op vele vlakken trouwens…” Die acceptatie bleek een belangrijke stap te zijn. Een stap die ertoe leidde dat hij meer en meer gevoel kreeg voor zijn eigen angst die gepaard ging bij vertraging en de ogenschijnlijke stil-stand. En in het proces om daarmee vertrouwder te raken vertraagde hij…dat gaf in zijn coaching meer diepgang en uiteindelijk versnelling.
Je valkuil als je kracht
Uiteindelijk leerde hij dat hij eigenlijk een hele grote gevoeligheid had op de eerste tekenen van vertraging en verdriet bij iemand. Als iemand geraakt was, was hij (zijn lijf) er als de kippen bij en bouwde spanning op. Soms nog voordat de persoon in kwestie dat zelf bewust leek te zijn. Het was wel duidelijk voelbaar voor zichzelf, in het hier-en-nu. “Wat een prachtig signaal eigenlijk…”. Nu nog leren benoemen wat ik dan zie en hoor bij iemand”.
Je eigen lijf als instrument en leermeester
Inderdaad is het een kunst dat feitelijk te benoemen wat je ziet. Zonder oordeel als het even kan, een interpretatie sluipt er echt heel snel in. Dat is een vaardigheid, een ambacht van het waarnemen en gewaar zijn. Een ambacht dat start met het ‘waarnemen’ van je eigen lijf dat nooit liegt. Je eigen lijf en gevoelens als instrument en leermeester erkennen is wat mij betreft altijd het uitgangspunt. Meer verbinding met jezelf levert meer verbinding op met de mensen met wie je werkt en leeft.