Ik heb mijzelf onder druk gezet. Alsof het nog niet warm genoeg is vandaag. Ik heb aangekondigd een stuk te schrijven over hoe presteren onder druk ‘werkt’. En nu moet ik wel. Ik kan niet meer terug, geen ontsnappen meer aan. Bureau leeg, zweet van het voorhoofd, koud glas water naast de laptop. Ik moet een keuze gaan maken. Want met dit onderwerp ‘presteren onder druk’ kan ik vele kanten op. Het kent zó veel dimensies. Tijdsdruk dwingt mij nu om te kiezen en een prestatie te leveren middels een kort blog hierover. Feitelijk ervaar ik nu waar ik over schrijf. Da’s mooi. Daar gaan we.
Deel je mijn mening dat we ‘presteren onder druk’ meestal mentaal benaderen? Kortweg gezegd ‘het moet goed zitten tussen je oren’. Daarmee lijken we te bedoelen dat je de goede mind set moet hebben, de juiste gedachten, de goede focus en dat soort zaken. Allemaal waar. Maar uiteindelijk is presteren in de sport toch echt een lijfelijke activiteit. En presteren in je rol van coach of trainer ook. Het leeuwendeel van je communicatie is immers non verbaal en dat is toch echt de expressie van je lijf. Dus mijn voorkeur heeft het om presteren te benaderen vanuit je lijf . Niet vanuit een mind set dus maar vanuit een ‘body set’. Welke ‘settings’ kan je zoal herkennen? Het zijn er in ieder geval 3.Je kunt ook zeggen er zijn 3 manieren om niet in de optimale spanning voor een prestatie te komen.
De 3 body sets
De ‘body set’ van sommige topsporters is om onder een toenemende druk steeds meer in een onderspanning te gaan. Misschien herken je ze wel. Ze worden wat trager, reageren wat minder snel, ogen wat slomer, laten ‘het’ allemaal heel lang wat over zich heen komen. En het is niet zo dat ze de druk niet voelen (al lijkt dat zo) maar ze gaan er vaak letterlijk wat onder gebukt. Uitstel is ook zo een kenmerk daarvan, met als verschijnsel dat je vaak net te laat (bij de bal) bent. Herkenbaar bij jezelf of iemand uit je omgeving? In Rio kon ik het prachtig zien bij tennisster Petra Kvitová, de voormalige nr 2 van de wereld die verrassend verloor van de latere winnares Monica Puig.
Anderen neigen onder een toenemende druk in een overspanning te komen. Ze worden bijzonder alert, komen heel hoog in hun ademhaling te zitten en hun beweging worden vaak korter en sneller dan gebruikelijk. De souplesse gaat er wat uit, de kans op blessures neemt toe. Prachtig was dat voor mij te zien bij de sensationele slotfase finale verspringen bij de mannen. Op rij 2 zat ik met mijn neus erboven op. De Amerikaan Henderson bouwde steeds veel spanning op bij zijn sprongen. Veel meer als wanneer je hem soepel zag inlopen en inspringen. Zijn prestaties werden minder. Tot bij de laatste sprong en hij niets meer te verliezen had; hij hervond zijn souplesse en springt naar goud. Koude rillingen liepen over mijn rug. Wat een prachtige ommekeer.
En tot slot ken je sporters die neigen te blokkeren. Je ziet het wel eens: ineens gaat de beweging eruit, komen ze niet meer verder, hoger, sneller of gaat de kracht eruit. Angst speelt hier een grote rol. ‘Choken’ noemen ze dat in de sport. Lijfelijk zie je vaak dat ze in hun balans ineens meer naar achteren komen.
Hoe kom je nu tot topprestaties?
Elke ontwikkeling start met bewustwording. En dan bedoel ik niet alleen dat je het snapt maar ook dat je het voelt. In je lijf. Die bewustwording alleen al helpt je tijdens een topprestatie. Geeft je keuzevrijheid, flexibiliteit en maakt dat je niet vast komt te zitten in een van de 3 body sets. Dat is heel goed trainbaar, al zeggen anderen dat het onmogelijk is.
Een 2e manier is om je voelende vermogen te ontwikkelen. Dat zintuig kan zich richten naar binnen of naar buiten. Ieder heeft zo zijn of haar voorkeur en onder druk wordt die voorkeur vaak versterkt. Dat kan in je voordeel werken en in je nadeel.
Wil je weten hoe dat in JOUW voordeel kan werken? Kom dat naar de gratis training “presteren onder druk’ op 31 augustus aanstaande. Aan den lijve ervaar je jou mogelijkheden en die ervaring kan je in je coachen overbrengen op je cliënten! Je kunt je HIER opgeven.
Heb jij een visie op presteren onder druk? Ik lees het graag!
Hartelijke groet
Andre