Haptonomie: In het detail openbaart zich het geheel.

Open brief aan mijn zonen.

Het valt mij niet altijd mee om de fascinatie voor mijn vak te duiden. Wáár dat nou in zit. Wat het nou zo bijzonder intiem, dichtbij, concreet, simpel en bevredigend maakt. Hoe het me vervult en ik geniet van de nabijheid die het me oplevert. Het lijkt soms wel magie dit vak. Terwijl het zo eenvoudig lijkt. Of misschien is dat wel de kunst…Ik ga een paar magische momenten delen waarin in detail, in het hier-en-nu, tastbaar en concreet diepe lagen in relaties helder worden. In alle eenvoud openbaart in detail zich het geheel. Dat fenomeen is onderdeel van de magie van mijn vak dat ik zo lief heb:

Ze zitten in 1 buik. Mijn twee jongens. Althans dat was 21 jaar geleden. En dat eindigde op hun geboortedag, dat is op aanstaande 12 oktober, 21 jaar geleden dus. Toch zo een momentje. Ik kijk er vol dankbaarheid en liefde op terug.  Maar voordat ze geboren waren kende ik ze ook al. Veel beter dan dat ik nu weet. En dat heeft voor mij iets magisch: 

Voordat ze geboren werden ‘deden’ we aan haptonomische zwangerschapsbegeleiding. Kon ik ook een beetje meedoen in de gezelligheid in de buik en hoopte ik geen 9 maanden achter te lopen als ze geboren zouden zijn.

Dus ik leerde voelen door die buik heen, bewegingen gewaar zijn waarvan ik lang niet wist of het de darmen van hun moeder waren of dat ik iets anders voelde rommelen onder mijn hand. En vaak gebeurde er ook niets. Stilte, leeg, geen reactie.

Maar al snel raakte ik wat bedrevener, vond ik, en was er zeker aan de rechterkant snel reactie. Een keertje drukken (“aankloppen”) en hups daar was ie al. Er drapeerde zich iets in mijn hand en die kant van de buik vulde zich met ongeboren kind. Onder mijn hand! Wat een feest. Alsof ie even ‘hallo’ kwam zeggen. Ontroerend was het. En dat deed ie ook op een specifieke manier. Met vrij veel grote bewegingen, tikje abrupt en heel duidelijk.

Aan de andere kant van de buik, de linker zijde verliep het allemaal wat anders. Als ik daar mijn hand neerlegde en even een duwtje (‘hallo’) gaf dan bleef het vaak stil. Lang stil. Vond ik. Dus nog maar een keer en nu iets nadrukkelijker: HALLO! Weer stilte. En de leegte eronder werd alleen maar groter. Ik vond het frustrerend. Blijkbaar werkte mijn manier van contact zoeken bij ‘de rechter’ (we hebben hem Max genoemd) niet bij ‘de linker’ (we hebben hem Ole genoemd).  En na enige subtiele hints van de haptonoom besloot ik het anders aan te pakken en iets meer subtiliteit en geduld aan de dag te leggen. Wachten… wachten… vertrouwen…zachtjes aankloppen…. Ik verzachte in mijzelf en het ‘wonder’ gebeurde. Langzaam, voetje voor voetje? vulde iets mijn hand. Met een toenemend aantal zachte tikjes voelde ik hoe mijn onzichtbare zoon mijn hand leek te verkennen om dan, vrij plotseling zich er helemaal in te wentelen. Krijg er nog een brok van in mijn keel. 

De wijze waarop we, nog voor de geboorte, op elkaar reageerden is in de afgelopen 21 jaar wonderwel nauwelijks veranderd. Druk op Ole zetten wanneer hij in mijn ogen een besluit uitstelt, heeft weinig of geen effect. Het inbrengen van mijn eigen zachtheid en kwetsbaarheid daarentegen brengt ons wel snel nader tot elkaar. Meer dan mijn enthousiasme en snelheid. Max en ik kunnen snel schakelen en reageren makkelijk en snel op elkaar, kunnen ook flink botsen.

De motoriek van mijn jongens in de buik was en is nog steeds hun motoriek. Met eten knoeide Ole als 2-jarige nauwelijks, bij Max drupte de saus via zijn kin op de tafel. Ze doen al jaren dezelfde vechtsport en tegenover elkaar zie je de verschillen in benadering. Wanneer er druk op Max wordt gezet dan schiet ie uit de startblokken met grote doelgerichte bewegingen. Ole blijft onder vrijwel alle omstandigheden rond en ruim bewegen en verstaat de kunst elke tegenstander subtiel op afstand te houden. 

Wanneer Max vroeg in ochtend bij mij in bed kroop dan hoorde ik vooraf aan de voetstappen dat hij het was. Dan bereidde ik me al voor op wat onrustige minuten. Bij Ole wist ik dat ik nog even door zou kunnen slapen. Totdat ik me realiseerde dat ik zelf ook invloed had op hun motoriek en dus uurtjes slaap. Mijn spanning riep ook spanning op…deuheu…Wanneer ik mijzelf dus zacht en wat vertraagd hield en de ruimte in mijzelf voelde om Max even zijn draai te laten vinden; dan sliepen we samen nog even door.

Ole keek lang toe hoe Max leerde fietsen. Met grote slingers ontmoette hij regelmatig de grond en stapte vervolgens met schrammen op de knieën snel en dapper weer op. Pas toen ik Ole niet meer aanmoedigde pakte hij na een valpartij van Max plots het stuurtje, ging zitten en fietste in 1x weg. Hij heeft er ook een jaar langer over gedaan om op kamers te gaan en ik zie hem vervolgens een maand lang niet meer… 

In de dynamiek met mijn zonen heb ik in 21 jaar mijzelf en hen steeds beter leren kennen. Geleerd bewuster te worden van mijn gevoelens van ongeduld, mijn zachtheid en enthousiasme. Geleerd hoe mijn gevoelens voor ze direct invloed hebben hoe ik fysiek en op ze reageer. Het bracht en brengt me dichter bij mijzelf en dus dichter bij hen.

Die ervaring en dat besef ervaar ik als een grote rijkdom en vervult mij. Stimuleert mij in mijn vak. Voedt mijn fascinatie over hoe onze non-verbale dynamiek onze intenties en gevoelens weerspiegelen. Het helpt mij mezelf telkens weer te herinneren hoe kleine bewegingen, kleine inzetten, aanrakingen en eenvoudige beweging een doorkijk geven in hoe we ons verhouden tot onszelf en anderen.

Dat er wijsheid verborgen zit in de wijze waarop iemand binnenkomt en tegenover je gaat zitten in een stoel en wat dit bij je oproept. Dat er bakken informatie zit in de manier waarop een team letterlijk door een deur loopt. Dat de wijze waarop we invoegen op de snelweg, de strijkplank in-en uitklappen, we handen wassen en onze kleren uit trekken onze persoonlijkheid, intenties en momentane gevoelens weerspiegelen. Dat wanneer ik lijfelijk spanning opbouw of afbouw, naar voren of naar achteren beweeg, dit alles zegt over wat een ontmoeting met me doet. In detail openbaart zich het geheel. 

Het leren waarnemen, voelen en onderzoeken hoe ik beweeg, zit, aanraak, adem en klink zit zoveel informatie, zoveel diepgang…Zoveel besef van mijn beeldvorming, mijn gevoelens en wijze waarop ik denk over iets of iemand. Het aanscherpen van dit bewustzijn, dit voelende vermogen biedt me zoveel ingangen tot verbinding, intimiteit en samenwerking…En dat draag ik met liefde en al mijn overtuiging uit in mijn vak. Met dank aan mijn zonen.