“Hoe en wanneer inspelen op het non-verbale gedrag van de ander?” Wat suggesties die echt werken.
Het is een van de terugkerende vragen die ik krijg tijdens onze open dagen bij Academium. Vandaag een schriftelijk antwoord.
De vraag komt, zo blijkt, vaak voort uit het verlangen om het in je begeleiding over een andere boeg te gooien omdat je wat neigt af te haken of vast te lopen. Je ervaart om een of andere reden minder het con-tact (=samen-voelen). Hoe breng je dat ‘voelen’ er dan weer in? Je eigen lijf en dat van de ander geeft uitkomst.
Een belangrijk principe hierbij is het fenomeen dat ons lijf ons constant informatie geeft over onze gevoelens. Dat uit zich in verandering van onze adem, stem, houding of spanning; om er maar een paar te noemen. Soms subtiel en soms overduidelijk. Met andere woorden: je speelt non-verbaal ALTIJD in op het non-verbale gedrag van de ander. Je kunt niet niet-communiceren.
Het start dus weer eens bij bewust zijn. Bewust ‘zijn’ met je eigen lijfelijke signalen en je momentane gevoelens. Dán heb je de basis te pakken om in te spelen op het non-verbale gedrag van de ander. Als je daar niet start worden het allemaal snel kunstjes.
Maar dat vraagt dat je voelende vermogen als coach blijft aanscherpen. Het is je belangrijkste werktuig en dat kan je trainen net zoals je je lijf kan trainen. En ja dat vraagt zweet: het komt niet vanzelf. Het komt wel dichtbij, soms heel dichtbij. Dat is ons vak.
Dat ‘voelen’ doen we allen bij gratie van het verschil. Je weet wat kou is bij gratie van de ervaring van warmte, verdriet bij de gratie van de ervaring van blij. Een verandering tijdens je coaching van je eigen houding, beweging, stem of adem kan betekenen dat je een verandering ervaart of waarneemt bij de ander of dat je in een patroon getrokken wordt waar je ‘uit’ wilt. Dát zijn de momenten dat je kunt inspelen op het non-verbale gedrag van de ander. Zeker is dat die signalering van je eigen gevoelens en lijfelijke reacties de kans op trefzekere interventies verhoogt. Rest alleen de vraag: hoe doe je dat?
Ik deel de betere voorbeelden met je:
1. Je kan feedback geven over je eigen non-verbale reactie en gevoelens op de non-verbale communicatie van hem of haar. De kunst van het feitelijk en concreet zijn en uit de interpretaties en vaagheden blijven is daarbij een kunst. Zo zijn bijvoorbeeld ‘nonchalant’, ‘rustig’ of ‘druk’ geen feiten maar zijn beelden en doen geen recht aan de ander want ze zijn doordrenkt met je eigen kleuring.
2. Je kan feedback geven over de relatie tussen de inhoud en de non-verbale dynamiek. Iemand gaat bijvoorbeeld sneller praten wanneer het gaat over een moeilijke periode of situatie. Beweegt telkens naar achteren als het over die ene persoon gaat, heeft ongeacht waar hij of zij het over heeft dezelfde positie en expressie.
3. Feedback geven over de non-verbale dynamiek tussen jou en de ander. Bijvoorbeeld dat de ander juist naar achteren gaat als jij naar voren gaat. Of dat een verlaging van de spanning bij de ander een lagere spanning bij jou oproept. Dit soort patronen kunnen in het hier-en-nu zomaar een weerspiegeling zijn van de werkelijke inhoud van de uitdaging of het probleem van iemand.
Dat ‘waar’ je het over hebt gebeurt niet zelden in-het-moment in de non-verbale interactie.
Uiteraard zijn er veel meer voorbeelden te benoemen maar ik hoop dat deze je inspireren om meer te doen met het gegeven dat je eigen lichaam en dat van anderen nooit liegt.
Zoek je meer inspiratie, voorbeelden of expertise, over de rol van voelen en non-verbale interactie dan ben je van harte welkom op de proeverij: Welke lichaamstaal spreek jij? op 19 januari aanstaande. Je treft hier meer informatie aan.
Hartelijke groet,
Andre de Jong