Ik let veel op non-verbale dynamiek; 3 manieren om er nog meer uit te halen.
We letten in onze rol als coach van nature op hoe iemand klinkt, kijkt, zit of beweegt. De mensen met wie we werken roepen met hun lichaamstaal allerlei (gevoels) beelden bij ons op. De ene meer dan de ander. Soms kaart je dat aan, soms is het zoeken wat je wel en niet deelt.
De vraag is hoe je het maximale haalt uit het woud van non-verbale signalen. Wat is relevant en wat niet? En hoe blijf je uit de interpretatie en houd je het feitelijk en op maat voor iemand? En welke signalen van je eigen lijf ervaar je eigenlijk en welke zijn daarvan relevant en bruikbaar? Als je dat door hebt, heb je goud in handen.
“Er is niets moeilijks aan dit spel. Het enige wat men hoeft te doen is de juiste toetsen aanslaan op het juiste moment”; – Johan Sebastiaan Bach.
Coachen is ook een spel van afstemmen. Het wordt een topsport als je het meest voor de hand liggende interventie repertoire, de non-verbale interactie, herkent als de toetsen.
“Er is niets moeilijks aan” is uiteraard niet waar. Virtuoos wordt je niet zomaar. Het vereist veel oefening, kennis, voelend vermogen en waarnemingskracht. En voor platitudes zoals: ‘je hebt je armen over elkaar dus je bent gesloten’ is geen plek.
Wat er wel voor je te ontdekken valt in non-verbale communicatie maakt de wetenschap duidelijk. Zonder daarin hier uitputtend te willen zijn (een opsomming volgt in een ander blog), zegt die wetenschap bijvoorbeeld wel dat we als mensen onze gevoelens non-verbaal communiceren en dat deze signalen in een onduidelijke context veel belangrijker zijn in de beoordeling dan de verbale. Die concludeert ook dat die non-verbale beoordelingen zeer persoonlijk zijn en de daarbij horende gevoelens dus ook. En zo ontstaat er in een constante non-verbale uitwisseling van gevoelens en interpretaties.
Je moet de noten kunnen lezen om die onderstroom te herkennen en benoemen. Voor dat ‘lezen’ gebruik je verschillende zintuigen. Je kijkt en luistert naar de ander en voelt naar de resonantie in je eigen lijf. Die liegt namelijk nooit. Ervaring en kennis wat daarbij wel en niet relevant is wordt nauwelijks of niet gedoceerd terwijl de meerwaarde voor je interventie repertoire gigantisch is.
In dat kader leg ik je graag 2 wetmatigheden voor:
De eerste is dat die non-verbale onderstroom geen eindeloze variaties kent maar zich kenmerkt door patronen, net als in een muziekstuk. Die patronen zijn enerzijds individueel (iedereen heeft een geheel eigen non-verbaal repertoire) maar ook afhankelijk van met wie je omgaat. Er ontstaat altijd een patroon in de non-verbale dynamiek. Iedere relatie kenmerkt zich in de onderstroom dus door specifieke herhalingen van non-verbale zetten die de verhoudingen en gevoelens representeren.
Als coach kom je met iedereen met wie je werkt in andere dynamiek en dus in een andere non-verbale ondertoon. Deze bladmuziek is bij iedereen weer anders en die bepaalt de klanken van je coachspel. Die non-verbale tonen die daarbij horen kan je bij jezelf voelen en bij de ander zien, horen en -als je aanraakt- ook voelen.
Wanneer je fijnbesnaard wilt leren zijn in dit spel dan is vaak de eerste wens om de non-verbale signalen van anderen te kunnen duiden. Het is logischerwijs echter sneller en belangrijker dat je vooral je eigen instrument leert kennen: hoe je eigen lijf beweegt, ademt, resoneert, klinkt en kijkt. Dat kan je bij jezelf lastig zien of horen. Maar je kunt je eigen lijf wel voelen. In het hier-en-nu. Bewustzijn en een scherp voelend vermogen over welke lichaamstaal je zelf spreekt en uitstraalt is voorwaardelijk om op deze manier de onderstroom te volgen.
Als je daarin wilt oefenen en dan heb ik de volgende 3 tips voor je:
Twee belangrijke, voelbare en zichtbare variabelen in die dynamiek zijn de variaties in voor- en achterwaarts balans en de mate van opbouw en afbouw van (spier) spanning. Veranderingen hierin beïnvloeden zeer sterk de verhoudingen en gevoelsstromen weerspiegelen.
1. Breng allereerst je eigen non-verbale karakteristieken in kaart. Betrek vooral anderen daarbij. Beperk je tot de volgende 2 vragen: ben je van nature in je balans meer voorwaarts of achterwaarts gericht en is je spierspanning van oorsprong wat hoger of lager dan bij de meesten?
2. Wees je goed bewust hoe die spanning en balans bij jou van persoon tot persoon verschilt en en ook tijdens je coaching verandert. Je lijf weerspiegelt je gevoelens: je lichaam liegt nooit!
3. Die fluctuaties zeggen alles over jezelf maar ook over de ander: het lichaam van de ander liegt ook nooit en je eigen lijf reageert hier vrijwel onmiddellijk op, daar zit geen denkproces tussen. Een verandering van spanning of balanspositie van je cliënten of deelnemers weerspiegelen een andere gevoelsstroom. Dat kan aanleiding zijn voor je interventie.
En als je meer wit weten hoe je dit concreet en praktisch kunt maken, wat er allemaal te ontdekken valt aan non-verbale dynamiek en last but not least welke lichaamstaal jij zelf spreekt schrijf je dan in voor Proeverij “Welke lichaamstaal spreek jij?” op zaterdag 19 januari. Als je het programma wilt ontvangen stuur dan alsjeblieft een bericht: je ontvangt het per omgaande.
Ik wens je veel succes en mooie ervaringen toe.
Andre de Jong (andre@academium.nl)