“Er zijn zat vrouwen die profiteren van mannelijke lusten”. Het is, na een aanvankelijke golf van steun betuigingen, een voorbeeld van tegenreacties op de #meToo. Het platform waar een ongekend aantal (beroemde) vrouwen en enkele mannen hun ervaringen met seksueel machtsmisbruik wereldkundig maken. De scherpe tegen reacties weerspiegelen pijnlijk de onhandigheid in het omgaan met emoties, kwetsbaarheid en lichamelijkheid. Welke les leren we?
#meToo
De melders in de #MeToo beschrijven allemaal ongewenst seksueel getint gedrag: een man wilde iets, ik wilde dat niet, hij deed dat toch. Ze beschrijven consequent het seksueel eenrichtingsverkeer van figuren die zich in een machtspositie bevinden en daar het recht aan ontlenen zich zo te gedragen, zonder zich te bekommeren om gevoelens van de ander.
Tegenreacties
De tegenreacties op deze melders komen veel van mannen die min of meer honend veronderstellen dat een complimentje al verdacht is .Van vrouwen die vrouwen vertellen dat ze “tegen een stootje moeten kunnen”, en mannen en vrouwen die de #MeToo-getuigenissen wegzetten als “humorloos” en “puriteins”. Sommige nieuwsmedia bieden zich aan als platform voor de tegenreacties. En in de programma’s krijgen de criticasters vooral alle ruimte. Niks geen kritische vragen over de feiten achter deze mening of een onderzoek naar gevoelens die tot deze oordelen leiden.
En dat irriteert me mateloos. Als mens, als man en als professional. Deze opstelling van zowel de criticasters als van deze media is namelijk een volkomen miskenning van de kwetsbare positie van de melders en een ontkenning van het fenomeen dat emotie een feit is. En daar past geen oordeel over, op zijn zachts gezegd…
Emotie is een feit
Een feit? Ja; emoties gaan gepaard met feitelijke fysieke veranderingen: hormonale schommelingen, specifieke delen van je hersenen gaan aan het werk en niemand heeft volledig stuur op de eigen non verbale respons. Denk bijvoorbeeld aan je ademhaling, gezichtsexpressie of verandering in je balans of spanning. Je omgeving reageert op deze non verbale expressies en vice versa. Emoties hebben impact. Op je gedrag, je denken, je waarnemen. Emotie is onder meer een fysiek, biologisch, neurologisch niet te ontkennen feit.
De diepste vrees
Psychiater Bessel van der Kolk beschrijft in zijn boek “The body keeps score” hoe we gevoelens uit schaamte, schuld- of angstgevoelens blokkeren maar wel altijd in ons lijf blijven zitten. Ze juist delen voorkomt ziekte maar vraagt om moed, soms heel veel moed. Juist het erkennen van die moed is door ons, de toehoorders, op zijn plaats. En een oordeel zoals “puriteins” is juist waar de melders juist ten diepste voor vrezen.
Zwijg
Een oordeel, ook mijn eigen oordeel over de criticasters, is emotioneel gevoed. Maar juist het besef van die emotie (ergernis) maakt dat ik scherp word op de feitelijkheid van mijn mening. En die feiten heb ik hierboven op een rijtje. De criticasters hebben die niet; maar slaan wel met kwetsende oordelen om zich om zich. En ze verlenen zichzelf dit recht zonder zich te bekommeren om de intieme gevoelens van de melders. En waar hebben we dat eerder gelezen?
Tot slot
Uitingen als “Ik vind dat ik geïrriteerd moet zijn”, “het moet klaar zijn met die angsten van mij”, “ik wil me niet onzeker voelen” of “niet zo kritisch zijn”; zijn uiteindelijk voorbeelden van het ondergronds laten gaan van onze eigen emoties. Het zijn ontkenningen van de spijkerharde feiten van de taal van ons lichaam. Ze isoleren je meer dan je lief is en zijn doorgaans ongezond. Laat #meToo een stimulans voor ons allen zijn onze eigen emoties en taal van ons lichaam als feit te nemen en in het daglicht te zetten, te delen en onderzoeken.
Over hoe je eigen lichaam en dat van je cliënten nooit liegt over geef ik een gratis training: “welke lichaamstaal spreek jij? van 22 november of 6 december (7 november en 29 november zitten vol). Je kunt je hier inschrijven.