Waar kan haptonomie bij helpen?

Komt een vrouw (met een burn out) bij de haptonoom.

Suggestie voor een ervarings oefening (haptonomie).

“Ze zeggen dat ik het rustiger aan moet doen”. “En wat zeg je zelf?” Vroeg ik? “Tja misschien hebben ze wel gelijk, ik weet het niet, ben gewoon heel moe, slaap slecht en de bedrijfsarts zegt dat ik voorlopig niet meer moet werken en eerst een paar weekjes moet bijtanken, hij zegt dat ik een burn-out heb”. 

Als coach krijg je mogelijk te maken met cliënten met het etiket ‘burn out’. Ik ga hier nu niet een betoog houden over wat dan handig is of hoe haptonomen dit zouden moeten aanpakken. Simpel omdat er geen bewezen goede aanpak is en ik uitga van jouw eigen professionaliteit.

Wel doe ik een suggestie hoe je iemand kunt laten voelen hoe de vlag erbij hangt. Want dat eigen gevoelsbeeld is vaak verstoord. In de regel ‘willen ze er niet aan’. En met reflecties op hun gedrag en overtuigingen red je het niet altijd. 

Haptonomie bij Burn-out: Je kan 2 kanten op 

Een burn-out kenmerkt zich door een zekere fysieke, emotionele en/of mentale uitputting. Een uitputting omdat het gedrag niet adequaat is op het appel dat de werk of privé omgeving op hem of haar doet. Inadequaat kan je 2 kanten op worden. Je richt je teveel op anderen waardoor je de afstemming op je eigen gevoelens, gedachten en verlangens verliest. Of je trekt je zover terug dat je niet meer aanvoelt wat er echt van je gevraagd wordt en je in plaats daarvan discutabele eigen waarheden, oordelen en beelden gaat organiseren. 

2 kanten die dus ook je lijf op kan

Deze 2 kanten openbaren zich ook in je lijf. In de balans van jouw lichaam. Men heeft of een duidelijke gerichtheid naar voren; of een duidelijke gerichtheid naar achteren. In beide gevallen kan het een inadequate wijze van balans houden zijn want het kost energie. Constant. Dát kan je een cliënt laten voelen.Gewoon door ze te laten staan en laten voelen hoe ze erbij staan. Want onder hun voeten kunnen ze ervaren of ze meer op de bal van je voet staan of meer op je hak. Duidelijker kan het niet. Sta niet gek te kijken als hun mogelijke fysieke klachten logischerwijs voorkomen uit de manier waarop ze, al staande, hun balans organiseren. (zie de vlog).

Doe-het-zelf!
Een voorbeeld van een haptonomie oefening:

Ik zou zeggen probeer het zelf eens. De meesten hebben van nature een voorkeur voor ‘naar voren’ of ‘naar achteren’. Dat betekent niet automatisch dat je in een burn-out zit (daar is de voorwaartse of achterwaartse gerichtheid vaak heel inflexibel en voor degene zelf lastig voelbaar) maar geeft wel aan wat je voorkeur is. Zo herkennen alle mensen die in een voorbalans staan dat ‘geduld’ niet echt een kernkwaliteit is. En mensen die in een achter balans staan herkennen dat ze graag eerst een nieuwe situatie observeren voordat ze in actie komen. Speel er zelf eens mee. Onderzoek welk discomfort je ervaart wanneer je het anders doet. Met welke gevoelens dit gepaard gaat en wat het gevolg is voor je spanning of ademhaling Wanneer je dit ervaart zou je kunnen zeggen dat dit gevoelens zijn die je weet te vermijden omdat je zelf je balans je voorkeurskant op organiseert. 

Dat is in heftiger mate wat er in burn-out klachten gebeurd. Uit angst vermijd je gevoelens die bij een van deze posities horen. Wanneer je mentaal of emotioneel vast zit; zit je ook vast in een patroon in je lijf. Dat kan je iemand dus vrij makkelijk laten voelen.

Een vingerwijzing: neem de hoge en lage spanning in ogenschouw.

Dat iemand met een burn-out doorgaans meer voorwaarts gedreven is, is mijn eigen ervaring. Vaak gecombineerd met een hoge basisspanning. Dat is een non-verbale opstelling die het mogelijk maakt gevoelens van pijn, verdriet en angst te ontwijken. Die gevoelens corresponderen veel meer met een lagere spanning en gaan richting achter balans. Niet zelden zijn het niet willen of durven ervaren van deze emoties de stuwraketten van de burn out. Het lijf staat constant ‘klaar-om’ en dat is doodvermoeiend. Juist het herkennen, zelf beleven en verantwoordelijkheid nemen van die ‘klaar-om’ stand kan voor de burn-out kandidaat aanleiding zijn om zichzelf te leren begrenzen en in contact te komen met andere, soms verwaarloosde, gevoelens. Doen ze dat niet of te weinig dan komt de burn-out terug, vaak nog heftiger.

Tot slot: het is geen truc

Het werkende gehalte van deze oefening zit niet in de oefening zelf. Het is geen trucje maar een van de manieren om iemand dichterbij zichzelf te laten komen. De werking zit hem vooral in hoe je die balans oefening begeleidt. Hoe scherp je zelf blijft op je neiging om hem of haar af te remmen, hoe onderzoekend je bent, je waarnemingsvermogen, je toon…Uit de oplossingen blijft…Bovendien is er veel differentiatie en verfijning mogelijk door te leren waarnemen hoe de voor- of achterwaartse gerichtheid van je hoofd, romp en onderlijf verdeeld is. Ze zijn de moeite waard, echter dat voert hier nu te ver.

Zelf Haptotherapie uitproberen?

Wanneer je zelf met verschijnselen van vermoeidheid kampt zou je eens een haptonoom kunnen uitproberen. Wil je als coach weten en ervaren welke ervaringsoefeningen dienend zijn om iemand versneld uit bijvoorbeeld een burn-out te halen kom dan naar de open oefenavond op 19 februari aanstaande: welke lichaamstaal spreek jij?

Ik wens je veel inspiratie toe met deze ervaringsoefening.