Wetenschaps-aardigheid:
emoties zitten in je lijf
Een visie op stress is dat het een spanning is die veroorzaakt wordt door niet gedeelde of onbewuste emoties die zich langere tijd in ons lijf openbaren. Dat ieder individu dat op haar of zijn eigen wijze doet is een beargumenteerde opvatting in de haptonomie (zie bijvoorbeeld het boek Omgaan met Druk). Er is daarnaast ook wetenschappelijke ondersteuning voor meer algemene manieren waarop we dat doen. Een selectie.
Emoties sla je ook in je spieren op…
Zo kwam de beroemde neurowetenschapper en farmacoloog Candace Pert op basis van haar onderzoeken tot een conclusie dat er een bio-moleculaire basis is voor onze emoties.
Haar onderzoeken wijzen erop dat een gevoel zich vertaalt in chemische verbindingen die vrijkomen in organen, weefsel, huid, klieren en spieren. Die hebben allemaal speciale eiwit-receptoren en hebben de mogelijkheid om emotionele informatie op te slaan.
Candance Pert: “Dit betekent dat emotioneel geheugen is opgeslagen in verschillende plekken in je lijf [..] Niet uitgedrukte en onbewuste emoties worden letterlijk opgeslagen in het lichaam. Het zijn echte emoties die het lichaam wil uitdrukken, zodat ze opgelost kunnen worden” Ons emotioneel geheugen is volgens haar niet alleen in ons hoofd opgeslagen maar ook op verschillende plekken in ons lijf. Ze wijst erop dat wanneer je emotioneel niet in balans bent als dat zich dat op allerlei plekken in je lichaam uit.
Waar zitten die emoties dan?
In het verlengde hiervan is een Een studie uit 2013 van o.a. Lauri Nummenmaa de moeite waard. De studie wijst uit hoe we het eens lijken te zijn over waar deze emoties zich dan opslaan in ons lijf. In totaal 701 deelnemers uit verschillende culturen kregen in 5 experimenten silhouetten van lichamen te zien en tegelijkertijd werden ze door emotionele woorden, verhalen, films en gezichtsexpressies gestimuleerd een specifieke emotie te ervaren. Ze werden vervolgens gevraagd om de plekken in het lijf die ze daardoor meer of minder bewust werden in te kleuren. En wat bleek: verschillende emoties werden consistent (onafhankelijk van cultuur of achtergrond) geassocieerd met dezelfde lichaamsdelen.
Bron: bodily maps of emotions
Wat zijn deze uitkomsten waard?
Dat we onze emoties lijfelijk ervaren zit al in ons taalgebruik: “een gebroken hart, het stijgt je naar het hoofd, vlinders in je buik, veel op je nek nemen…etc.”. En zowel in meer klassiek onderzoek (1) als meer recent onderzoek (2,3) wordt aangenomen dat emotionele ervaringen in hoge mate samengaan met musculaire, hormonale en neurale veranderingen. En bewustzijn daarvan helpt ons om ons gedrag af te stemmen op onze omgeving (4).
Het is een enorme uitdaging om de lijflijke veranderingen in algemene zin te kunnen koppelen aan specifieke emotionele veranderingen. Als je specifiek kunt zijn in deze ontrafeling dan gloort er een belofte dat de kans groter is dat dit een bijdrage kan leveren aan het bewust zijn van onze emoties en ons kan helpen om meer vat te krijgen op stemmingsstoornissen. Zo redeneren de onderzoekers. Gezien het consistente beeld dat de 701 proefpersonen geven over de lijfelijke reflectie van de emoties lijkt dit onderzoek een belangrijke stap om daarin specifieker te kunnen worden.
Hoe dan ook, zo concluderen de onderzoekers, waarnemingen over veranderingen in het eigen lijf (pijn, druk, temperatuur, houding en beweging) (5,6) spelen een cruciale rol in het bewustzijn, omgaan en verwerken van emoties. Het onderzoek ondersteunt visies (7) die uitgaan van het feit dat het lichaam invloed op heeft op emoties, cognitie, gedrag, persoonlijkheid en regulatie.
Als coach willen leren hoe je eigen lichaam en dat van anderen nooit liegt is daarmee niet alleen een meer intuïtieve wijsheid maar een logica die wetenschappelijk veel ondersteuning kent.
Bron:
- James W (1884) What is an emotion? Mind 9:188–205.
- Barrett LF, Mesquita B, Ochsner KN, Gross JJ (2007) The experience of emotion. Annu Rev Psychol 58:373–403.
- Damasio AR, Carvalho GB (2013) The nature of feelings: Evolutionary and neurobiological origins. Nat Rev Neurosci 14(2):143–152.
- Damasio AR (1996) The somatic marker hypothesis and the possible functions of the prefrontal cortex. Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci 351(1346):1413–1420.
- Nummenmaa (2012) Emotions promote social interaction by synchronizing brain activity across individuals. Proc Natl Acad Sci USA 109(24):9599–9604
- Adolphs R, Damasio H,Tranel D, Cooper G, Damasio AR (2000) A role for somatosensory cortices in the visual recognition of emotion as revealed by three-dimensional lesion mapping. J Neurosci 20(7):2683–2690
- Leppänen JM(2006) Emotional information processing in mood disorders: A review of behavioral and neuroimaging findings. Curr Opin Psychiatry 19(1):34–39