Werken met mensen is werken met gedrag (non-verbaal en verbaal).
Hoe oefen je invloed uit op die dynamiek van een gesprek. Hoe belangrijk is het om te snappen wat er gebeurd en waarom dat ook bij lange na niet voldoende is. Wat de gedragstesten ook beloven.
“Ja hé, sorry hoor
maar zo ben ik nu eenmaal.“
Je werk is werken met mensen. Je hebt daarbij oog voor hun uniciteit en toch zie je ook overeenkomsten. Met sommige mensen werk je fijner, soepeler dan met anderen waarmee de aansluiting maar niet op gang wil komen. Waar dat aan ligt, is niet altijd zo makkelijk verklaarbaar. Daar willen we wel graag meer grip op hebben.
Gedragstesten en persoonlijkheidsprofielen.
Vanuit die intentie maken we gebruik maken van gedragstesten zoals MBTI, Insights, Leary, the Big 5 en enneagrammen. Het indelen van de mensheid in typologieën maakt het begrijpelijk en verklaarbaar waarom het met de een beter klikt dan met de andere en geeft ons vocabulaire houvast. Het maakt het gedrag gemakkelijker bespreekbaarder. Allemaal positief maar er zijn ook grote nadelen.
Nadelen van het labelen via persoonlijkheidsprofielen
Los van het wankele wetenschappelijk gehalte en het veelvuldig gebruik van zelf evaluatie vragenlijsten zijn er andere nadelen. Profielschetsen maken is bijvoorbeeld een lastige exercitie in de hitte van een gesprek. Het doet dienst als houvast ‘vooraf’ of ‘achteraf’ maar heeft in het hier-en-nu van de vergadering, het coachgesprek of de onderhandeling niet veel waarde. Terwijl er veel voor te zeggen valt om die interactie als uitgangspunt te nemen. Wel zo praktisch. Het gáát namelijk om die interactie.
De voordelen van het inzicht dat persoonlijkheidsprofielen verschaft.
Als je persoonlijkheidsprofielen beschouwd als een groeipad voor jezelf en voor anderen. En als handvatten om iemand te kunnen motiveren op de waarden waar deze persoon de meeste waarde aan hecht. Dan kun je op basis van die kennis gedragsverandering teweeg brengen. Daarmee het groeipad samen aan gaan om tot een betere en een effectiever samenwerking te komen. Dit vergt echter wel een diepere onderbouwing van jouw kennis over dit soort modellen. Anders verzand je toch snel in:
Ja hé, sorry hoor maar zo ben ik nu eenmaal.
We framen gedrag als ‘blauw’ en ‘oranje’ of een type 3 en 6. In de praktijk zie ik dat managers en medewerkers zich daar ook achter verschuilen. Het is ‘logisch’ dat iemand wel of niet in een team past en daar maken we keuzes op. Het te ver doorredeneren en verklaren van gedrag vanuit een model creëert een voedingsbodem om geen verantwoording te nemen voor eigen gedrag want ‘zo ben ik nu eenmaal’. En met ‘zo’ verwijzen we naar een typering van een model. Een model met, per definitie, een uiterst relatief waarheidsgehalte.
“bij een blauw type moet je duidelijk, rationeel en logisch zijn”
Je bent geen Blauw, Je bent geen Rood
De prijs van het hebben van een houvast van deze modellen is dat we onze uniciteit neigen onrecht doen. Als we op basis van een test alles wat we doen, zeggen en laten framen binnen een theoretische typologie zijn we behoorlijk ver van huis. Dan nemen we de dynamiek en de beweeglijkheid van een gesprek niet meer als uitgangspunt en varen we voor we het weten op geprotocolleerde omgangsvormen: “bij een blauw type moet je duidelijk, rationeel en logisch zijn”. De wens van ons om grip te krijgen, te beheersen, verklaren vergt een verregaande vereenvoudiging van de werkelijkheid en etiketteert ons tot nummers en 4 kleuren. Het helpt ons uiteindelijk van de wal in de sloot. Het gaat voorbij aan de dynamiek in het hier-en-nu. ‘Con-tact’ betekent niet voor niets ‘samen-voelen’. En als je dat niet meer doet raak je jezelf en de ander kwijt.
Hoe goed sta jij in contact met jouw werkelijkheid.
Veel van deze persoonlijkheidstesten werken op basis van jouw input. Dit vergt dus een zekere diepgaande introspectie om vast te stellen of de antwoorden die je geeft, op de vragen die gesteld worden, echt vanuit jezelf komen of zijn gebaseerd op gewenst gedrag. Zowel die van jezelf als de door de omgeving opgelegde gedragingen.
Hiermee is de cirkel weer rond. De kernvraag: welke (lichaams)taal spreek jij en wat vertelt deze (lichaams)taal jou en anderen?
Hoe dan?
Voor mij is voelen en ervaren niet heilig. Reflectie en beschouwen vragen bijvoorbeeld om denkkracht. Ik geloof dat in een queeste naar persoonlijke ontwikkeling een balans tussen denken en voelen, tussen houvast hebben en het hier-en-nu laten binnen komen, tussen patronen herkennen en in de ervaring stappen. De vraag is kunnen of we iets kunnen bedenken dat zowel ons denken over contact als ons voelen stimuleert? Ja, dat hebben we.
Non-verbaal assessment
Je lichaam liegt nooit, dat weten we vooral uit eigen ervaring. Dat wat je innerlijk beweegt maakt je uiterlijk expressief. Uitgebreid is ook aangetoond hoe deze non-verbale communicatie in onze beeldvorming emoties weerspiegelen. Vooral wanneer gevoelens en overtuigingen onderwerp van gesprek zijn. Ons lichaam reflecteert een karakteristieke manier waarop we ons verhouden tot onszelf en de ander. Gedrag is voor een groot deel lichamelijk: non-verbaal. Een klare taal als je woordenschat en grammatica op orde hebt. Die taal kan je leren en geeft je concrete handvatten om alert te zijn op relevante signalen in jezelf.
In een non-verbaal assessment leer je welke lichaamstaal jij spreekt. Wat karakteristiek aan je non-verbale communicatie is en leer je snappen, voelen en in het hier-en-nu zowel herkennen welk gedrag je vertoont als de gevoelens die je aansturen.
Je leert in het hier-en-nu ervaren waar je gevoeligheden liggen, wanneer je in de nadelen van je stijl komt en je je neigt te isoleren, als wel wanneer je in verbinding met jezelf en anderen bent. De aanscherping van dit bewustzijn geeft je keuzevrijheid in alle gesprekken. Het brengt je persoonlijk leiderschap en geeft je hele concrete lijfelijke reflecties, volledig gericht op jouw uniciteit, onweerlegbaar en het wordt zo logisch als wat hoe jouw uniciteit zich belichaamd in je non-verbale karakteristieken als je houding, beweging, stem, balans, spanning, adem en gezichtsexpressies.
Uitdaging.
Nieuwsgierig hoe dit in zijn werk gaat en of dit allemaal wel klopt of kan? Ik kan erover blijven praten maar voor ik weet verdwaal ik in woorden. Het is niet voor niets een non-verbaal assessment. Je moet het durven aan te gaan. In de ervaring willen stappen. Ik nodig je derhalve van harte uit om die uitdaging aan te gaan. Dan is het je snel duidelijk hoe onweerlegbaar de ervaringen en conclusies zijn en hoe het je inspireert tot ontwikkeling.
Kom naar de Masterclass: Welke lichaamstaal spreek jij?